संस्कृतम्

  यस्य नास्ति स्वयं प्रज्ञा, शास्त्र तस्य करोति किम्। लोचनाभ्यां विहीनस्य, दर्पणः किं करिष्यति॥ जिसके पास स्वयं बुद्धि नहीं है, उसका शास्त्र भला क्या कर सकते हैं? आँखों से अन्धे व्यक्ति के लिए भला शीशा क्या कर सकता है?..

 *विश्वसंस्कृदिनम्।* 30/8/2023 संस्कृतं भारतस्य संस्कृतेः भाषा। कतिपयेभ्यः शतकेभ्यः पूर्वम् एषा अस्माकं व्यवहारभाषा आसीत्। भारते आबालवृद्धाः जनाः केवलं संस्कृतेनैव व्यवहरन्ति स्म।  एषा न केवलं भारतस्य व्यवहारभाषा अपि तु ज्ञानभाषा अपि। रामायण-महाभारत--पुराणादयः आर्षग्रन्थाः, कालिदासादीनां श्रेष्ठकवीनां साहित्यं तु संस्कृते अस्ति एव; किन्तु गणित-रसायन-खगोल-आयुर्वेद-योगादीनां शास्त्राणां ज्ञानमपि  संस्कृते एव अस्ति। एषा भाषा भारतस्य ऐक्यसूत्रम् अपि अस्ति। श्रावणमासस्य पूर्णिमायां विश्वे सर्वत्र संस्कृतदिनम् आचर्यते। प्राचीनकाले गुरुकुलेषु शैक्षिकसत्रस्य आरम्भः अस्मिन्नेव दिने भवति स्म। श्रावणपूर्णिमातः पौषपूर्णिमापर्यन्तं अध्ययनं प्रचलति स्म। अतः एतदेव दिनं संस्कृतदिनरूपेण आचरणीयमिति निश्चित्य भारतसर्वकारः १९६९ मध्ये (नव-षण्णव-एकतमे ख्रैस्ताब्दे) आदिष्टवान् यदेतत् दिनं केन्द्रस्तरे राज्यस्तरे च संस्कृतदिवसरूपेण सम्मान्यताम्। इदानीं एतत् दिनं संस्कृतदिनमिति विशेषतया सम्मानितं तु भवत्येव किन्तु ततः पूर्वं त्रीणि तथा च तदनन्तरमपि त्रीणि दिनानि नाम एकः पूर्णः सप्ताहः एव संस्कृतसप्ताहरूपेण आचर