विश्वसंस्कृदिनम्

 *विश्वसंस्कृदिनम्।*

30/8/2023

संस्कृतं भारतस्य संस्कृतेः भाषा। कतिपयेभ्यः शतकेभ्यः पूर्वम् एषा अस्माकं व्यवहारभाषा आसीत्। भारते आबालवृद्धाः जनाः केवलं संस्कृतेनैव व्यवहरन्ति स्म। 

एषा न केवलं भारतस्य व्यवहारभाषा अपि तु ज्ञानभाषा अपि। रामायण-महाभारत--पुराणादयः आर्षग्रन्थाः, कालिदासादीनां श्रेष्ठकवीनां साहित्यं तु संस्कृते अस्ति एव; किन्तु गणित-रसायन-खगोल-आयुर्वेद-योगादीनां शास्त्राणां ज्ञानमपि  संस्कृते एव अस्ति। एषा भाषा भारतस्य ऐक्यसूत्रम् अपि अस्ति।

श्रावणमासस्य पूर्णिमायां विश्वे सर्वत्र संस्कृतदिनम् आचर्यते। प्राचीनकाले गुरुकुलेषु शैक्षिकसत्रस्य आरम्भः अस्मिन्नेव दिने भवति स्म। श्रावणपूर्णिमातः पौषपूर्णिमापर्यन्तं अध्ययनं प्रचलति स्म। अतः एतदेव दिनं संस्कृतदिनरूपेण आचरणीयमिति निश्चित्य भारतसर्वकारः १९६९ मध्ये (नव-षण्णव-एकतमे ख्रैस्ताब्दे) आदिष्टवान् यदेतत् दिनं केन्द्रस्तरे राज्यस्तरे च संस्कृतदिवसरूपेण सम्मान्यताम्।

इदानीं एतत् दिनं संस्कृतदिनमिति विशेषतया सम्मानितं तु भवत्येव किन्तु ततः पूर्वं त्रीणि तथा च तदनन्तरमपि त्रीणि दिनानि नाम एकः पूर्णः सप्ताहः एव संस्कृतसप्ताहरूपेण आचरितः भवति। 

एतेषु दिनेषु संस्कृतच्छात्राणां विविधाः भाषण-निबन्धलेखनादिस्पर्धाः आयोज्यन्ते। सप्ताहे विविधोत्सवानामपि आयोजनं अस्माकं देशे एव न अपि तु  सर्वस्मिन् विश्वे  भवति।

आगच्छन्तु। संस्कृतदिनं निमित्तीकृत्य संस्कृताध्यनस्य संस्कृतप्रचारस्य च दृढसङ्कल्पं कुर्मः। भारतं संस्कृतमाध्यमेन विश्वगुरुपदं प्रापयामः।

जयतु संस्कृतम्। जयतु भारतम्।